KIRK MERAK, UZANMA SANATI, Yatay Yaşamanın El Kitabı

Yazar: Bernd Brunner  Çeviri: Zehra Aksu Yılmazer

Yayınevi: CAN

Çerezlik niyetine okumak istediğim kitaplardan biriydi, çok uzundur rafta bekleyen kitaplardan olmasa da bugün doğal ortamda birkaç saatte okuyabileceğim bir kitap olduğunu düşünerek raflardan indirdim. “Yatay dünyayı keşfe çıkmak” benim için de eğlenceli oldu.

Hangimiz belki yatakta belki doğada, sırt üstü uzanıp tavana ya da gökyüzüne ve bulutlara bakarak hayallere dalmadık ki. İşte bu kitap yatay yaşamamın el kitabı olarak yatay yaşama ile ilgili geçmiş dönemlerden, geçmiş milletlerden ilginç örnekler vererek yatay yaşamanın da nasıl bir kültür olduğunu ve bugünkü medeniyete nerelerden ne şekillerden geldiğimizi göstermesi bakımından oldukça ilgi çekici. Yine bu kitapta da coğrafi şeyler bulmam her şeyde coğrafya arayan benim için sürpriz olmasa da Alexander von Humboldt ismine bu kitapta rastlamayı da beklemiyordum açıkçası.  Nitekim kitaba göre Humboldt uykusuzluğu oksijen eksikliğine bağlıyordu. Ayrıca Türklere ve Osmanlılara bu kitapta bolca referans verilmesi de pek ilginç değil, ne de olsa çalışmayı seven batılılardan ziyade yatmayı, uzanmayı, keyif çatmayı seven doğululara daha yakınız. Hayattan keyif almak istiyoruz ve başarı ikinci, üçüncü hedef bizler için hatta olmasa da olur yeter ki rahatımız bozulmasın.

Kitapta yer alan düşünceleri derleyip toparlayacak olursam;

“Yerçekimi ile sürekli mücadele” içinde olduğumuz şu dünyada “bedenini ve dertlerini taşıyamaz hale geldiğinde uzanmaya kaçar insan. Uzanıp yatmak sıfırlanmak gibidir. Yeryüzü ile temasımız iki koordinatta olur; dikey ve yatay. “

Tembel insanın en sevdiği yer kanepedir. Yatağa gitmeye bile üşenir. Kanepe yatağa gitmenin gözümüzde büyüdüğü, duygu ve düşüncelere daldığımız “vita contemplativa” anlarında dinlenmenin özüne inen, yoğun bir konfor sunar. (Contemplativa: düşünceye dalarak, kendi içine yönelerek geçirilen yaşam, hareketsiz ve eylemsiz yaşam)

Devamlı faal olmamızın ve zamanı iyi kullanmamızın öğütlendiği, ofiste gece geç saatlere kadar çalışmak kimilerinin içini gururla doldurduğu dünyada insanın uzanarak geçirdiği zaman boşa harcanmış zaman olarak görülebilir.

Doğada uzanmak, güneş altında uzanmak insana iyi gelen hatta tedavi yöntemi haline gelen uygulamalardır.

Kişiliğin anahtarı olarak da görülen yatış pozisyonları hakkında da bilgilerin yer aldığı bu kitapta inatçı keçilerin, yatak kurbağalarının, lider tiplerin, çekingenlerin, tutkulu insanların, sıkıntıya gelemeyen gergin paraşütçülerin yatış pozisyonlarına değinilmiştir. Tabi bunlar bilimden ziyada biraz da spekülatif bilgiler.

İnsan en çok da uyurken ve düş görürken yalnızdır.

Uzanarak yemek ve çalışmak ile ilgili dünyadan çok farklı örnekler ile uzanmanın hayatımızın her alanında önemli yer işgal ettiği gözler önüne serilmektedir. Buna mukabil yatağın şekil ve evrim değiştirerek şilteden bugünkü konforlu haline gelme süreci de kitapta kendine yer bulmuştur.  Tabi fazla yatmanın ve tembelliğin de zararlarını kitapta görmek mümkün.

Özellikle Orta Çağ Avrupası’nın yatak ve yatma kültürünü öğrenince Avrupalıların hangi şart ve koşullardan bugünkü medeniyete geldiklerini görünce ağzınız açık kalabilir aman dikkatli olun. Yani insanın aklı almayan, bu kadarı olması mümkün değil denilen şeylerin olmuş olması ilginç ötesi bir durum. İnsan bir kez daha anlıyor ki insan garip çok garip bir canlı.

Alkoven yataklardan feng shui’ye, astral seyahatten couchsurfing’e kadar çok farklı açılardan uzanma eylemine bakış atılması takdire şayan elbet.

Hamakları Christop Colomb Bahama Adaların’da yerlilerden öğrenmiş, önce İspanyollar sonra da askerler için vazgeçilmez hale gelen hamaklar dünya istilasında önemli bir araç olmuş. Hamak deyip geçmemek lazımmış meğer.

Dünyanın en çok süre (200 yıl) ve en büyük uzananı (46 metre) da Buddha heykeli olunca bize de kısa bile olsa uzanıp düşünmek şart oluyor tabi.

Sonuç olarak Uzanma Sanatı kitabı, içinde ilginç bilgilerin yer aldığı keyifle ve kolayca okunacak kitaplar listesinde kendine yer bulabilir. Uzanma tarihi olarak geçen çok sayıda meselede dünya tarihi ve insanlık geçmişi ile ilgili epey yeni bilgiler edinebilirsiniz.